Campus Cadix
de CAD-loodsen: sport, refter en drukkerij
De oorspronkelijke bouwaanvraagtekeningen van het aanwervingslokaal voor havenarbeiders dateren uit 1938. De Cad-loodsen zijn ontworpen door de toenmalige stadsbouwmeester Emiel van Averbeke, die tien jaar eerder de naburige scholengroep had gebouwd en zijn op 5 februari 1940 in gebruik genomen. Het eenlaagse hallencomplex bestaat uit vier loodsen met zadeldak die onderling in open verbinding met elkaar stonden. Hier kwamen havenarbeiders in grote groepen bij elkaar. Loopbruggen zorgden voor overzicht en controle.
| locatie: | Kempisch Dok Westkaai, Eilandje, Antwerpen |
| wedstrijd: | 1e prijs, Open Oproep 1726 2009-2010, in samenwerking met Hildundk Architekten |
| 1e ontwerp: | 2011- 2012 |
| 2e ontwerp: | 2015- 2017 |
| bouwheer: | AG Realestate Scholen van Morgen (hal 1+ 2); SO Antwerpen (3e loods, drukkerij) , |
| aannemer: | Strabag (hal 1+ 2), Monument (hal 3) |
| studiebureau stabiliteit: | ABT Antwerpen (hal 1+ 2); H4D, Jaap Dijks (3e loods, drukkerij) |
| studiebureau technieken: | RCR (hal 1+ 2); Adviesbureau vd Weele met AACO, Peter van Orshoven (3e loods, drukkerij) |
| fotografie: | Maurice Tjon A Tham, Luuk Kramer, Karin Borghouts |
De toen vooruitstrevende architectuurtaal had waarschijnlijk te maken met het vooruitstrevende karakter van de instelling waarvoor het gebouw was bedoeld:
‘Meer dan een aanwervingslokaal
In 1936 werd in samenspraak met (...) de vakbonden het aanwervingslokaal opgericht. Dit initiatief kwam er na een hele resem sociale conflicten en verzet van de havenarbeiders die meer en meer gekant waren tegen de aanwervingen die toen nog gebeurden op straat en in de vele natiecafétjes. Die cafés werden door de natiebazen, de werkgevers in de haven, uitgebaat. De dokwerkers die in hun gratie wilden vallen, waren dus verplicht om hun loon van de dag ervoor op te souperen in die cafés. Voor de natiebazen was dit een win-winsituatie. De dokwerkers sloofden zich bij hen op de kades uit om de dag nadien de verloning van dit harde werk op te drinken in hun cafés.’ Bron: Solidair.org, nieuwsbrief februari 2016
De monumentale hallen onderscheiden zich van gangbare havenloodsen door de representatieve en voor hun tijd vooruitstrevende architectuur van de gevel. Van Averbeke paste belangrijke stijlkenmerken van de functionalistische architectuur van de jaren 30 heeft toe, zoals een horizontaal gelede gevelopbouw, horizontaal onderverdeeld schrijnwerk, betonbanden, symmetrisch geplaatste monumentale schouwen en horizontale vensterbanden. De ruimtelijke opzet van het interieur van de loodsen is zuiver utilitair en wordt gekenmerkt door een regelmatig ritme van sierlijke stalen vakwerkspanten. Aan de restauratie ligt het behoud en het herstel van de architecturale allure van het loodsencomplex als openbaar gebouw van belangrijke symbolische en architecturale betekenis ten grondslag. Hierbij wordt de tegenstelling tussen het representatieve karakter van de gevels en het utilitaire karakter van de hallen zelf maximaal behouden.
Bij de restauratie hoort de reiniging en restauratie (incl betonherstel en de vervanging van het schrijnwerk) van alle gevels en het verwijderen van storende elementen zoals graffiti en rolluiken. De niet originele bedaking wordt integraal vervangen. Ter vervanging worden constructieve principes en materialen gekozen die ruimtelijk en esthetisch dichtbij het origineel komen, zij het op een technisch geavanceerde, duurzame en (brand)veilige manier.
In de gerestaureerde loodsen worden de gymzalen, de refter en een grote drukkerij ondergebracht. Deze functies profiteren maximaal van de royale afmetingen en openheid van de ruimten en respecteren het oorspronkelijke karakter van de hallen.
Ter voorbereiding van de restauratie zijn de beeldbepalende Polonceauspanten in detail ingemeten en doorgerekend. De restauratie bestaat uit de verdubbeling van enkele profielen waardoor het karakter van de spanten nauwelijks verandert. In plaats van de originele gordingen en de oorspronkelijke houten bebording wordt voor het nieuwe dak een systeem van houten kanaalplaten toegepast. Het duurzame, innovatieve bouwsysteem heeft van onderaf het uiterlijk van een enkelvoudige bebording maar heeft hiernaast goede akoestische, constructieve, isolerende en brandwerende eigenschappen.
